Bàn tính Soroban là gì? Đây chắc hẳn là câu hỏi của nhiều nhiều người khi mới biết về toán tư duy Soroban. Đây không chỉ là công cụ tính toán thông thường mà còn là chìa khóa mở ra cánh cửa phát triển trí tuệ vượt bậc cho trẻ em và cả người lớn.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá nguồn gốc, cấu tạo, cách sử dụng bàn tính Soroban từ những bước cơ bản nhất đến các kỹ thuật tính nhẩm nâng cao.
Hãy sẵn sàng để bước vào thế giới đầy màu sắc mà Soroban mang lại!
Bàn tính Soroban là gì?
Nguồn gốc
Bàn tính Soroban hay còn được gọi là bàn tính gẩy là một công cụ tính toán cổ xưa có nguồn gốc từ Trung Quốc, sau đó được du nhập và phát triển mạnh mẽ tại Nhật Bản.
Vào khoảng thế kỷ 14 – 16, một loại bàn tính có tên là Suanpan được du nhập từ Trung Quốc vào Nhật Bản thông qua bán đảo Triều Tiên. Người Nhật đã cải tiến Suanpan và gọi nó là Soroban. Ban đầu, Soroban có thiết kế tương tự như Suanpan, với hai hạt ở phần trên và năm hạt ở phần dưới mỗi trục.
Đến năm 1891, một nhà toán học người Nhật đã loại bỏ một hạt ở phần trên, tạo ra thiết kế Soroban 1:4 quen thuộc như hiện nay, với một hạt “trời” ở trên và bốn hạt “đất” ở dưới. Thiết kế này giúp việc tính toán trở nên nhanh chóng và dễ dàng hơn.
Đến nay, bàn tính Soroban 1:4 vẫn giữ được vị trí quan trọng trong văn hóa và giáo dục Nhật Bản và lan rộng ra nhiều nước trên thế giới, trong đó có cả Việt Nam. Đây được xem như một công cụ hữu ích để rèn luyện trí não và khả năng tính nhẩm.
Tìm hiểu thêm về nguồn gốc và định nghĩa bàn tính: Tại Đây
Cấu tạo bàn tính Soroban
Bàn tính gẩy gồm một khung chữ nhật bằng gỗ với các trục dọc chứa các hạt tính. Mỗi trục được chia thành hai phần bởi một thanh ngang: phần trên có một hạt tính (gọi là hạt “trời”) có giá trị 5, phần dưới có bốn hạt tính (gọi là hạt “đất”) mỗi hạt có giá trị 1.
Ý nghĩa bàn tính gẩy Soroban
Bàn tính Soroban không chỉ đơn thuần là công cụ tính toán, mà còn được xem như một phương pháp học tập và rèn luyện trí não hiệu quả.
Việc sử dụng bàn tính Soroban giúp người dùng phát triển khả năng tính nhẩm, tư duy logic, tập trung, ghi nhớ và kiên trì.
Đặc biệt, với trẻ em, học tính Soroban từ sớm được chứng minh là có tác động tích cực đến sự phát triển trí tuệ và khả năng học toán của trẻ.
Nguyên lý hoạt động của bàn tính số học Soroban
Nguyên lý hoạt động của bàn tính Soroban dựa trên hệ thống giá trị thập phân và các quy tắc cộng trừ đơn giản. Mỗi hạt tính trên Soroban đại diện cho một giá trị số, tùy thuộc vào vị trí của nó trên bàn tính.
- Hạt trời: Mỗi hạt trời có giá trị 5.
- Hạt đất: Mỗi hạt đất có giá trị 1.
Về các quy tắc biểu diễn số, quy tắc tính toán sẽ được Tientieuhoc giới thiệu chi tiết đến bạn trong phần Cách sử dụng bàn tính Soroban.
Hướng dẫn cách sử dụng bàn tính Soroban cho người mới bắt đầu
Các quy tắc trong bàn tính Soroban
Quy tắc biểu diễn số: Để biểu diễn một số, bạn di chuyển các hạt tính lên hoặc xuống sao cho chúng chạm vào thanh ngang.
| Ví dụ: Để biểu diễn số 6, bạn đẩy một hạt Thiên xuống và một hạt Địa lên. |
Quy tắc tính toán: Để tính toán, bạn di chuyển các hạt tính theo các quy tắc cộng và trừ đơn giản.
Các bước làm quen với bàn tính Soroban
- Làm quen với bàn tính: Nhận biết các bộ phận của bàn tính thông minh Soroban như khung, trục, hạt tính, thanh ngang.
- Hiểu giá trị của các hạt tính: Nắm rõ hạt Thiên có giá trị 5 và hạt Địa có giá trị 1.
- Biểu diễn số 0: Đặt tất cả các hạt tính cách xa thanh ngang.
- Biểu diễn các số từ 1 đến 9: Thực hành di chuyển các hạt tính để biểu diễn các số từ 1 đến 9.
- Thực hành các phép tính đơn giản: Bắt đầu với các phép cộng và trừ đơn giản, sau đó dần dần chuyển sang các phép tính phức tạp hơn.
Cách cộng trừ trên bàn tính Soroban
Cộng: Di chuyển các hạt tính để biểu diễn các số hạng, sau đó thực hiện các quy tắc cộng đơn giản.
| Ví dụ: Ví dụ: để tính 8 + 3, bạn biểu diễn số 8 (1 hạt Thiên, 3 hạt Địa), sau đó cộng thêm 3 bằng cách di chuyển thêm 3 hạt Địa lên. |
Trừ: Di chuyển các hạt tính để biểu diễn số bị trừ, sau đó di chuyển các hạt tính để trừ đi số trừ.
| Ví dụ: để tính 15 – 6, bạn biểu diễn số 15 (1 hạt Thiên ở cột chục, 1 hạt Thiên ở cột đơn vị), sau đó trừ đi 6 bằng cách di chuyển hạt Thiên ở cột đơn vị lên và 1 hạt Địa ở cột đơn vị xuống. |
Cách nhân chia trên bàn tính Soroban
Phép nhân trên bàn tính Soroban
Nguyên tắc: Phép nhân trên Soroban được thực hiện bằng cách cộng lặp lại số bị nhân theo số lần tương ứng với số nhân.
Ví dụ: Tính 23 x 4
|
Phép chia trên bàn tính Soroban
Nguyên tắc: Cách chia trên bàn tính Soroban được thực hiện bằng cách trừ lặp lại số chia từ số bị chia cho đến khi không còn đủ để trừ nữa. Số lần trừ được chính là thương, còn số dư là phần còn lại trên bàn tính.
Ví dụ: Tính 85 : 5
|
Trên đây là cách dùng bàn tính Soroban cơ bản cho người mới bắt đầu. Sau khi thành thạo cách sử dụng bàn tính gẩy Soroban, bạn có thể áp dụng để tính nhẩm nâng cao với số lớn và thời gian bị giới hạn.
Các kỹ thuật tính nhẩm nâng cao với Soroban
Cách tính nhẩm bằng bàn tính Soroban nâng cao
Tính nhẩm bằng bàn tính Soroban nâng cao là một kỹ năng đòi hỏi sự luyện tập và thành thạo các kỹ thuật phức tạp hơn so với các phép tính cơ bản. Theo đó bạn có thể chia số lớn thành các phần nhỏ hơn để tính toán dễ dàng hơn.
| Ví dụ: để tính 23 x 4, bạn có thể tính (20 x 4) + (3 x 4). |
Ngoài ra bạn có thể áp dụng kỹ thuật ảo tính. Tức là bạn tính nhẩm không sử dụng bàn tính vật lý mà tưởng tượng ra hình ảnh bàn tính trong đầu để thực hiện các phép tính.
Cách tính nhanh bằng bàn tính Soroban nâng cao
Sử dụng các mẹo và thủ thuật để thực hiện các phép tính nhanh hơn, chẳng hạn như cộng hoặc trừ 9 bằng cách cộng hoặc trừ 10 rồi điều chỉnh.
| Ví dụ: Cách tính bàn tính Soroban nhanh để tính 13 + 9, bạn cộng 13 với 10 rồi trừ đi 1. |
Để tìm địa chỉ mua bàn tính Soroban chuẩn, mời bạn tham khảo bài viết:
Câu hỏi thường gặp về bàn tính Soroban (FAQs)
Bàn tính Soroban có tính được phép nhân chia không?
Như đã đề cập phía trên, hoàn toàn có thể thực hiện phép nhân và phép chia trên bảng tính Soroban. Tuy nhiên, cách tính nhân chia trên Soroban đòi hỏi sự hiểu biết sâu hơn về các quy tắc và kỹ thuật tính toán, cũng như khả năng ghi nhớ các bảng cửu chương so với phép cộng và phép trừ.
Trẻ em ở độ tuổi nào nên bắt đầu học tính Soroban?
Độ tuổi lý tưởng để bắt đầu học tính Soroban là từ 4 đến 12 tuổi, khi não bộ của trẻ đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, người lớn cũng có thể học Soroban để cải thiện khả năng tính nhẩm và tư duy logic.
Có thể tự học tính Soroban tại nhà không?
Hoàn toàn có thể tự học tính Soroban tại nhà thông qua sách, video hướng dẫn hoặc các ứng dụng học trực tuyến. Tuy nhiên, việc học cùng giáo viên hoặc tham gia các lớp học sẽ giúp trẻ có môi trường học tập tương tác và nhận được sự hỗ trợ tốt hơn.
Lời kết
Bàn tính Soroban, với lịch sử lâu đời và những lợi ích tuyệt vời cho sự phát triển trí tuệ, xứng đáng là một công cụ tính toán được trân trọng và truyền bá rộng rãi.
Hiểu rõ “Bàn tính Soroban là gì” và nắm vững “Cách sử dụng bàn tính Soroban” không chỉ giúp bạn tính toán nhanh chóng mà còn mở ra cơ hội khám phá tiềm năng tư duy của bản thân. Hãy để Soroban đồng hành cùng bạn trên hành trình chinh phục những đỉnh cao mới!
“Soroban không chỉ là một công cụ tính toán, nó còn là một công cụ để phát triển trí não.” – Kimiko Kawano, Đại kiện tướng toán tư duy Soroban
