Bạn có nhận thấy con mình vụng về, khó khăn khi chạy nhảy, leo trèo? Đừng chủ quan, đó có thể là dấu hiệu cho thấy trẻ đang gặp khó khăn trong việc phát triển vận động thô.
Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về vận động thô, các giai đoạn phát triển, dấu hiệu nhận biết trẻ chậm phát triển vận động thô, cùng với những hoạt động và trò chơi thú vị giúp con bạn phát triển toàn diện.
Tổng quan về vận động thô
Khái niệm
Theo định nghĩa chuyên môn, vận động thô (Gross Motor Skills) là khả năng sử dụng các nhóm cơ lớn của cơ thể để thực hiện các hoạt động như di chuyển, giữ thăng bằng và phối hợp các bộ phận cơ thể. Các hoạt động như bò, trườn, lật, ngồi, đứng, đi, chạy, nhảy, leo trèo, ném, bắt bóng… đều thuộc về phạm trù vận động thô.
Vận động thô là một phần quan trọng trong chương trình tiền tiểu học, giúp trẻ xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển sau này.
Vai trò
Vận động thô không chỉ giúp trẻ khỏe mạnh, năng động mà còn là nền tảng cho sự phát triển toàn diện về thể chất, nhận thức, ngôn ngữ và xã hội. Trẻ vận động tốt sẽ tự tin hơn, dễ dàng hòa nhập với bạn bè và khám phá thế giới xung quanh.
✅ Phát triển thể chất: Trẻ được tăng cường sức mạnh cơ bắp, sự dẻo dai, linh hoạt, khả năng giữ thăng bằng và phối hợp các bộ phận cơ thể.
✅ Phát triển nhận thức: Trẻ được khám phá môi trường xung quanh, học hỏi về không gian, khoảng cách, kích thước và hình dạng của đồ vật.
✅ Phát triển ngôn ngữ: Trẻ phát triển khả năng giao tiếp phi ngôn ngữ, hiểu và phản ứng với các tín hiệu cơ thể của người khác.
✅ Phát triển tình cảm xã hội: Trẻ tương tác với bạn bè, học cách chia sẻ, hợp tác và giải quyết xung đột.
Xem thêm: Vận động tinh là gì?
Các giai đoạn phát triển
👉 0-6 tháng: Ngẩng đầu, lẫy, trườn, bò.
👉 6-12 tháng: Bò, ngồi, đứng, tập đi.
👉 1-3 tuổi: Đi vững, chạy, nhảy, leo trèo cầu thang.
👉 3-5 tuổi: Chạy nhảy thành thạo, đá bóng, ném bóng, bắt đầu tập đi xe đạp.
Dấu hiệu trẻ chậm phát triển vận động thô
✖️ Chậm lẫy, bò, ngồi, đứng hoặc đi so với các bạn cùng trang lứa.
✖️ Khó khăn khi thực hiện các hoạt động đòi hỏi sự phối hợp vận động như chạy, nhảy, leo trèo.
✖️ Thường xuyên vấp ngã, vụng về, hay làm đổ vỡ đồ đạc.
✖️ Thiếu tự tin khi tham gia các hoạt động thể chất.
15+ cách rèn luyện vận động thô cho trẻ bằng hoạt động và trò chơi
Hoạt động trong nhà
Bắt chữ: Ném bóng cho trẻ và yêu cầu trẻ đọc to từ trên quả bóng trước khi bắt lại. Trò chơi giúp trẻ vừa phát triển thể chất vừa là bài tập đọc cho bé chuẩn bị vào lớp 1.
Bò qua đường hầm: Tạo đường hầm bằng chăn, gối hoặc mua đường hầm đồ chơi cho bé bò qua.
Nhảy lò cò: Vẽ các ô trên sàn nhà và cho bé nhảy lò cò theo.
Chơi bowling tại nhà: Sử dụng chai nhựa hoặc lon nước ngọt làm chai bowling, dùng bóng nhựa để bé ném.
Nhảy theo nhạc: Cho bé nhảy theo các bài hát thiếu nhi sôi động.
Hoạt động ngoài trời
Chơi đuổi bắt: Trò chơi kinh điển giúp bé rèn luyện tốc độ và sự nhanh nhẹn.
Đá bóng, ném bóng: Rèn luyện sự phối hợp tay-mắt và sức mạnh của chân, tay.
Leo trèo: Cho bé leo trèo cầu thang, xà đơn, hoặc các khu vui chơi ngoài trời.
Đạp xe, trượt patin: Giúp bé rèn luyện sự cân bằng và phối hợp các nhóm cơ lớn.
Trò chơi vận động
Nhảy bao bố: Trò chơi dân gian giúp bé rèn luyện sự khéo léo và cân bằng.
Kéo co: Trò chơi tập thể giúp bé tăng cường sức mạnh và tinh thần đồng đội.
Nhảy dây: Rèn luyện sự nhanh nhẹn và phối hợp chân tay.
Chơi trò “Simon says”: Trò chơi đơn giản nhưng giúp bé rèn luyện khả năng tập trung và làm theo hướng dẫn.
Hoạt động với dụng cụ
Chơi với bóng: Ném, bắt, đá, lăn bóng với nhiều kích cỡ và chất liệu khác nhau.
Chơi với vòng: Ném vòng vào cột, lăn vòng, nhảy qua vòng.
Chơi với dây: Nhảy dây, kéo co, tạo hình bằng dây.
Chơi với gậy: Đánh bóng chày, chơi golf mini, tạo chướng ngại vật bằng gậy.
Lời khuyên từ chuyên gia
Tạo môi trường khuyến khích vận động
Đảm bảo không gian chơi của trẻ an toàn, rộng rãi, thoáng mát và có đủ ánh sáng.
Cung cấp cho trẻ các loại đồ chơi khuyến khích vận động như bóng, xe chòi chân, cầu trượt, xích đu, đồ chơi leo trèo…
Khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời như chạy nhảy, chơi đùa trong công viên, đi dã ngoại…
Giảm thiểu thời gian trẻ tiếp xúc với tivi, điện thoại, máy tính bảng… để trẻ có thêm thời gian vận động.
Đồng hành cùng con
Dành thời gian chơi đùa cùng con, tham gia vào các hoạt động vận động của trẻ để tạo sự hứng thú và động lực cho trẻ.
Khen ngợi những nỗ lực và thành công của trẻ, giúp trẻ tự tin hơn trong việc vận động.
Biến các hoạt động vận động thành trò chơi thú vị để trẻ cảm thấy vui vẻ và hào hứng.
Tránh so sánh con mình với những đứa trẻ khác, hãy tôn trọng sự phát triển riêng của từng trẻ.
Giám sát và an toàn
Luôn giám sát trẻ khi trẻ tham gia các hoạt động vận động, đặc biệt là ở những nơi có nguy cơ té ngã hoặc va chạm.
Cho trẻ mặc quần áo thoải mái, đi giày dép phù hợp và sử dụng các dụng cụ bảo hộ như mũ bảo hiểm, bảo vệ khuỷu tay, đầu gối khi cần thiết.
Dạy trẻ những quy tắc an toàn cơ bản khi tham gia các hoạt động vận động.
Hỗ trợ từ chuyên gia
Nếu bạn lo lắng về sự phát triển vận động thô của con mình, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia trị liệu để được tư vấn và hỗ trợ.
Cho trẻ tham gia các lớp học vận động như bơi lội, võ thuật, nhảy múa… hoặc các lớp tiền tiểu học để trẻ được hướng dẫn bởi giáo viên và có cơ hội rèn luyện kỹ năng vận động một cách bài bản.
Các câu hỏi thường gặp
Trẻ vận động thô bao nhiêu mỗi ngày?
Theo khuyến nghị của các chuyên gia, trẻ em dưới 5 tuổi cần ít nhất 3 tiếng vận động mỗi ngày, bao gồm cả vận động nhẹ, vừa và mạnh. Trong đó, thời gian vận động mạnh nên chiếm ít nhất 1 tiếng.
Nên bắt đầu cho trẻ làm quen với các hoạt động thể thao từ khi nào?
Ngay từ khi còn nhỏ, cha mẹ có thể khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất đơn giản như bò, trườn, lăn, lật. Khi trẻ lớn hơn, có thể cho trẻ làm quen với các môn thể thao như bơi lội, bóng đá, bóng rổ, cầu lông… tùy theo sở thích và khả năng của trẻ.
Có nên ép buộc trẻ tham gia các hoạt động vận động nếu trẻ không thích?
Không nên ép buộc trẻ tham gia các hoạt động vận động nếu trẻ không thích. Thay vào đó, cha mẹ nên tìm hiểu nguyên nhân vì sao trẻ không thích và tìm cách khuyến khích trẻ một cách nhẹ nhàng. Có thể thử thay đổi hoạt động, tạo không khí vui vẻ hoặc tham gia cùng trẻ để tạo động lực.
Kết luận
Vận động thô không chỉ là những hoạt động vui chơi mà còn là chìa khóa vàng mở ra cánh cửa phát triển toàn diện cho trẻ. Bằng cách tạo ra môi trường khuyến khích vận động, đồng hành và khích lệ con trẻ, cha mẹ đang đầu tư vào một tương lai khỏe mạnh, tự tin và thành công cho con yêu của mình.
Hy vọng rằng những thông tin và gợi ý trong bài viết này sẽ giúp quý phụ huynh có thêm kiến thức và tự tin hơn trong việc đồng hành cùng con trên hành trình phát triển thể chất.
